6 ماه از زمان تحریم های ترامپ می گذرد و به نظر می رسد اقتصاد ایران در حال مقاومت در برابر این تحریم ها است و تلاش می کند از ابزارهایی که در اختیار دارد برای کنترل اوضاع استفاده کند. این در حالی است که تلاش های کشورهای متحد ایران و اعضای گروه موسوم به 1+4 تلاش شایانی نیز برای دفاع از برجام انجام نداده اند و یا کافی نبوده است.
ترامپ در آخرین اقدام خود بعد از توقف معافیت های نفتی برای 8 کشور خریدار نفت ایران دست به تحریم فولاد و فلزات غیرآهنی زده است.
ایران با تمدید معافیت ها قرار بود در بودجه 98 لااقل روزانه 1.5 میلیون بشکه در روز نفت بفروشد که با فرض میانگین 54 دلار در هر بشکه می توانست لااقل 8.4 میلیارد دلار درآمد از این محل کسب کند که این موضوع مشکلات اقتصادی را تا حدودی در ایران حل می کرد اما اکنون شرایط فرق کرده است و دولت در تلاش است تا مشکلات روزمره را برطرف کند. به این ترتیب اکنون لااقل 30 درصد از درآمدهای خود را از دست داده است.
به گزارش اگزیم نیوز، الجزیره در گزارش خود می نویسد ایران ممکن است بتواند تا حدود یک میلیون بشکه در روز نفت خود را بفروشد که در این صورت بخشی از کاهش درآمد جبران می شوداما باید مراقب وضعیت رکود تورمی در اقتصاد ایران نیز بود. تورم به حدود 40 درصد نزدیک شده و این در حالی است که دولت روحانی توانسته بود تورم را تک رقمی کند.
در این بین اما در سال های اخیر کاهش ارزش پول باعث شد تا بهای بسیاری از مواد اولیه که از خارج وارد می شد افزایش یابد و حتی قیمت مواد اولیه داخلی نیز به تبعیت از آن رشد کند. کارشناسان جهانی می گویند این موضوعات می توانند اقتصاد ایران را وارد رکود 5.5 درصدی در سال جاری کنند.
از طرفی هزینه های دولت نیز برای آن که بخشی از این فشارها کاهش یابد به میزان 16 درصد افزایش یافته به عنوان مثال دولت مجبور شده تا دستمزدها را 20 درصد بالا ببرد تا بخشی از کاهش قدرت خرید را جبران کند و یا برای تامین کالاهای اساسی ارز ارزان تر به شرکت های واردکننده اختصاص دهد.
دولت همچنین مجبور شد قیمت بنزین را در همان رقم نگه دارد و تمام این موارد تلاش هایی بود که دولت را ناگزیر به رشد هزینه های خود کرد. دولت ناچار است تا برخلاف میل خود در بازار دخالت کند و قیمت ها را کنترل کند و مانع از رشد بی رویه قیمت ها در بازار شود.
همچنین محصولات کشاورزی را با قیمت های پایین در اختیار مصرف کننده قرار دهد و به همین دلیل سوبسید بپردازد. بازگشت سیستم کوپنی نیز موضوع دیگری بود که برای کنترل بازار پیشنهاد شده و ممکن است عملیاتی شود.
کارشناسان معتقدند این روش ها می تواند در کوتاه مدت تا حدی موثر باشد اما دولت باید شرایط را برای ثبات بلندمدت فراهم سازد.
دولت اکنون منابع کافی برای طرح های عمرانی در اختیار ندارد به همین دلیل باید طرح ها را بر مبنای اهمیت آنها اولویت بندی کند. از طرف دیگر در هزینه های جاری نیز باید صرفه جویی کند.
دولت باید پرداخت یارانه را در شرایط کنونی هدفمند کرده و برای طبقات بالای درآمدی متوقف کند و آن را در اختیار تولیدکنندگان قرار دهد. در حال حاضر تولیدکنندگان خودرو و قطعه سازها خواهان منابع مالی هستند و این منابع را می توان از محل یارانه ها تامین کرد.
دولت هزینه های دیگری هم دارد. سالانه مبالغ زیادی به خرید تضمینی محصولات کشاورزی به خصوص گندم اختصاص می دهد.
مشکل دیگری که دولت ایران در یک سال گذشته با آن به مقابله پرداخته جلوگیری از انحراف منابع ارزی بوده است. برخی با دریافت ارز 4200 تومانی این منابع را در محل هایی غیر از جای خود مصرف کرده اند مثلا در بازار آزاد فروخته اند و یا کالایی که باید بر مبنای ارز دولتی قیمت گذاری می شد بر مبنای ارز ازاد قیمت گذاری می شد و این به نوعی انحراف از هدف تعیین شده بود.
دولت و بانک مرکزی اکنون تمام تلاش خود را برای مبارزه با این وضعیت کرده و در این رابطه تا حدی موفق نیز شده است.
ممنوعیت های صادراتی که دولت در زمینه مواد غذایی و کالاهای مورد نیاز داخل در نظر گرفته یکی دیگر از اقدامات برای کنترل وضعیت است هرچند این موضوع باعث شده تا قاچاق معکوس شود.
نظر شما